کد مطلب:20756 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

تهمت و خيانت يك دوست را چگونه ميتوان توجيه كرد؟

تهمت و خيانت، از هر فردي سر زند، زشت و ناپسند است، لكن اگر دوستي به دوست خود تهمت بزند، يا به او خيانت نمايد، زشتتر است، چون انسان، از دوست خود، امانت، لطف، محبت و نصرت انتظار دارد و اگر از او بدي ببيند; تحمل اين امر براي او مشكل است; ترديدي نيست كه تهمت از گناهان بزرگي است كه قرآن مجيد، به شدّت آن را مورد نكوهش قرار داده است: اِنَّما يَفتَرِي الكَذِبَ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِ ?‹ايـَتِ اللّه;(نحل،105) كساني به مردان حق دروغ ميبندند و تهمت ميزنند كه به آيات الهي ايمان ندارند. از اين استفاده ميشود كه مؤمن هرگز تهمت نميزند و نسبت دروغ به كسي نميدهد، و يدترين تهمت، اتهامي است كه فردي خود مرتكب عمل بدي شده باشد و آن را به ديگري نسبت دهد: ومَن يَكسِب خَطِي ?‹َةً اَو اِثمـًا ثُمَّ يَرمِ بِهِ بَرِي ?‹ـًا فَقَدِ احتَمَلَ بُهتـَنـًا واِثمـًا مُبينـا;(نسأ،112) كسي كه خطا يا گناهي مرتكب شود، سپس بيگناهي را متهم سازد، بار بهتان و گناه آشكاري را به دوش گرفته. امام صادقفرمود: هر گاه مؤمن به برادر ديني خود تهمت بزند، ايمان در قلب او آب ميشود، همان طور كه نمك در آب حل ميگردد.( ميزان الحكمه، محمد محمدي ري شهري، ج 1، ص 538. ) اما اين كه چگونه تهمت و خيانت يك دوست را بايد توجيه كرد، بديهي است كه براي توجيه تهمت از طرف دوست بايد از خصوصيات، روحي، و اخلاقي او مطلع باشيم تا بتوانيم براي كار او توجيهي داشته باشيم، و انگيزه او از اين عمل بد را تفسير كنيم، لكن بايد دانست كاري كه خدا حرام كرده، توجيهي ندارد و هيچ فردي حق ندارد مرتكب كاري شود كه از نظر شرعي و عقلي ناپسند است و نبايد كار خود را توجيه كند; براي مثال بگويد من كه تهمت زدم، حق داشتم، چون او هم در گذشته به من تهمت زده بود; زيرا هرگز خطاي فردي، مجوز خطاي فرد ديگري نميشود، جز در قصاص.